Rewitalizacja płyty rynku w Starym Fordonie Bydgoszcz
Obszar rynku w Starym Fordonie obejmuje plac miejski oraz ulicę Rynek o łącznej powierzchni około 3 tys. mkw. Głównym założeniem projektu było stworzenie reprezentatywnej przestrzeni małego miasta, będącego jego wizytówką, ale jednocześnie sprzyjającej spotkaniom mieszkańców, stworzeniu miejsca, gdzie w kameralnej atmosferze mogą spędzić czas ze znajomymi i gośćmi. Ważnym założeniem inwestycji jest stworzenie jednej płaszczyzny przestrzeni miejskiej zlokalizowanej w obszarze ul. Rynek – powierzchni obejmującej zarówno plac miejski, jak i ulice. Ważnym elementem projektu są ograniczenie ruchu kołowego oraz wprowadzenie rozwiązań sprzyjających ruchowi pieszemu, w tym poprawę dostępności dla osób z ograniczeniami ruchowymi. Strefa rynku jest bezpieczną przestrzenią pieszą, deptakiem. Istotnym tłem projektu jest próba zaznaczenia współistnienia w nim niegdyś trzech kultur. W projekcie zaznaczone jest to stworzeniem demokratycznej przestrzeni publicznej, gdzie każdy, niezależnie od wyznania i wieku może czuć się swobodnie i spędzać czas, tak jak kiedyś owe trzy kultury żyły obok siebie. Koncepcja przebudowy została wybrana w drodze konkursu i poddana konsultacjom z mieszkańcami. Prace budowlane trwały niespełna rok.
Plac przed kościołem
Kształt placu wynika z kierunku fasady kościoła św. Mikołaja i nawiązuje do jej geometrycznych podziałów. Podkreśla obecność bryły budynku w przestrzeni rynku. Ciemnoszara kostka granitowa wypełniająca pola w obramieniach z podłużnych płyt granitowych zamyka w ramę jasną bryłę kościoła razem z czernią patyny wieży kościelnej. W posadzce przy ścianie kościoła tablice żeliwne z jego historią. W punktach węzłowych podziałów posadzki umieszczone są punkty świetlne, rysujące kształt placu po zmroku. „Plac przed kościołem” i nieckę fontanny łączy detal wspólnego wzoru mniejszych koncentrycznych przełożeń drobniejszej granitowej kostki w tym samym kolorze. Pomnik Ku czci poległych i pomordowanych mieszkańców Fordonu w latach 1939-1945 na Rynku Starego Fordonu w Bydgoszczy został zrewitalizowany i odbudowany w nowej lokalizacji.
Aleja lipowa
Przesunięciu ulega krawędź jezdni z uwagi na jej małą intensywność, jak i poszerzenie pasa alei lipowej i związaniu drzew bezpośrednio z płytą rynku. Od strony Aresztu Śledczego, tworzy się szeroka promenada kierująca pieszych do kościoła ewangelickiego, a w przeciwną stronę do dawnej synagogi. Związek ten podkreślony jest celowo użytym materiałem - cegłą ceramiczną i drewnem. Do promenady przylegają ławki rozdzielone konarami drzew.
Od strony płyty rynku między drzewami tworzą się półokrągłe kieszenie, tworzące bardziej kameralne wnętrza sprzyjające wypoczynkowi w cieniu drzew. Kształt ław tworzących nisze, ceramiczny materiał, jak i układ cegieł posadzki nawiązuje do lokalnego detalu. Bliskość rzeki została zaznaczona falującą formą oparcia ławy i odsłonięciem ul. Zakładowej wiodącej malowniczo nad brzeg Wisły.
Rynek po rewitalizacji stał się wizytówką Starego Fordonu.
Ważnym elementem było ograniczenie ruchu kołowego oraz wprowadzenie rozwiązań sprzyjających ruchowi pieszemu, w tym poprawę dostępności dla osób z ograniczeniami ruchowymi. Strefa rynku stała się bezpieczną przestrzenią pieszą, deptakiem z warunkowym i uspokojonym dostępem dla ruchu kołowego. Dominującym materiałem płyty Rynku jest szara kostka granitowa. Do rewitalizacji wykorzystano między innymi część kostki z ul. Bydgoskiej oraz Starego Rynku. Różne sposoby jej układania oraz odcienie wyznaczają teraz poszczególne strefy Rynku. Dodatkowo z kostki ułożony został wzór nawiązujący do herbu Fordonu o kształcie białej róży na ciemnym tle.
Pomnik Ku czci poległych i pomordowanych mieszkańców Fordonu w latach 1939-1945 męczeństwa został przesunięty bliżej kościoła, oczyszczony i pod świetlony. W centralnej części placu natomiast, usytuowano fontannę. Ma ona formę płytkiej, 5-centymetrowej niecki.
W posadzce rynku umieszczone zostały punkty świetlne, rysujące kształt placu zmroku. Dodatkowo w posadzkę wbudowany został również fundament pod choinkę.
Samo oświetlenie placu nawiązuje do dawnych latarni, których wizerunek znaleźć można na dawnych fotografiach Fordonu. Pojawiły się też punkty podświetlające korony drzew, elewację kościoła oraz inne „oczka" wkomponowane w nawierzchnię. Część placu zdobią drzewa i krzewy zasadzone w dużych donicach. Ławki i siedziska wykonane zostały natomiast z drewna odpornego na warunki atmosferyczne. To nawiązanie do faktu, że aż do XIX wieku fordońska synagoga była drewniana.
Głównym założeniem projektu było stworzenie reprezentatywnej przestrzeni małego miasta, będącej jego wizytówką, ale jednocześnie sprzyjającej spotkaniom mieszkańców w kameralnej atmosferze. Modernizacja placu w najstarszej części Fordonu trwała od lipca 2021 do czerwca 2022 roku.
W ramach prac wykonanych przez firmę Steinbudex wymieniono nawierzchnię placu, odnowiono pomnik poległych w trakcie II wojny światowej, zamontowano nowe ławki i siedziska, oświetleniei elementy małej architektury oraz wprowadzono nowe nasadzenia. Powyższe działania przyczyniły się do poprawy atrakcyjności tej części Starego Fordonu. Dotychczas na płycie rynku odbyły się uroczystości związane ze Świętem Policji, Wigilia Bożonarodzeniowa wraz ze strojeniem choinki, uroczystość powrotu Fordonu do Macierzy oraz Fordońskie Kino pod Chmurką. Najważniejszym elementem odnowionego rynku jest posadzkowa fontanna multimedialna o średnicy 22,5 m, obniżoną o pięć centymetrów w stosunku do płyty rynku z jednoczesnym łagodnym połączeniem z jego pozostałą częścią – bez uskoków. Umożliwia to korzystanie także z całej powierzchni rynku również podczas pokazów wodnych, jak i przy wypełnieniu pola całej niecki wodą. Wypełnienie wodą niecki fontanny pozwala uzyskać niezwykły efekt lustra wody, w którym odbija się m.in. kościół św. Mikołaja.
Rafał Bruski, Prezydent Bydgoszczy
"W ostatnim czasie Stary Fordon, dzielnica Bydgoszczy o długiej i wielokulturowej historii,przeszedł dużą metamorfozę. Remonty kamienic, oddane do użytku mieszkańców efektowne nabrzeże Wisły, powstająca obecnie również nad rzeką część rekreacyjna, razem ze modernizowanym rynkiem stanowią symbole dużej rewitalizacji tej części miasta. Wszystkie te zmiany były ambitnym planem. Już widać, jak duży potencjał w nich tkwił. Wprowadzenie rozwiązań, które sprzyjają pieszym, renowacja pobliskich uliczek, zagospodarowanie terenu, mała architektura, montaż fontanny, sprawiły, że rynek w Starym Fordonie jest teraz jednym z ulubionych miejsc spędzania czasu dla lokalnej społeczności. Podobnie, jak bydgoszczanie, bardzo cieszę się z tej realizacji."
Jerzy Majorek, prezes firmy PPHU Steinbudex - JM
"Inwestycja, którą zrealizowaliśmy z pewnością nie była łatwa. Pewnego dnia na placu budowy pojawili się przedstawiciele jednej z firm, z którymi konkurowaliśmy w przetargu i stwierdzili, że dobrze, że go nie wygrali. Poziom trudności był naprawdę wysoki. Ale nie dla nas. Proszę mi wierzyć – nie przemawia przeze mnie pycha. My po prostu jesteśmy wysoko wyspecjalizowaną firmą w rewitalizacjach w strefie konserwatorskiej.
Startując do przetargu, dokładnie wiedzieliśmy, w co idziemy. Całość zadania może nie wydawała się ogromna z gabarytowegopunktu widzenia, ale badania archeologiczne pokazały jego prawdziwą skalę. Dość powiedzieć, że podczas rewitalizacji trafiliśmy na przykościelny cmentarz. Wydobyliśmy i zrekonstruowaliśmy 177 szkieletów.
Godna uwagi jest też fontanna zajmująca blisko 490 metrów powierzchni. Jedna z największych, o ile nawet nie największa w Polsce. To naprawdę spektakularny obiekt tworzący niepowtarzalny spektakl woda, światło i dźwięk. Wyjątkowo oryginalnie prezentują się wszystkie elementy małej architektury i iluminacja całego rynku ze szczególnym uwzględnieniem kościoła, który jako dominata tego miejsca został fantastycznie wyeksponowany. Wśród zadań, które zasługują na uwagę należy w końcu wymienić absolutnie karkołomne i niezwykle ryzykowne przeniesienie pomnika w inne miejsce. Zadanie było o tyle trudne, że nawet najmniejszy błąd mógł zakończyć się zniszczeniem obiektu.
Ale udało się."
I: Urząd Miasta Bydgoszczy
W: Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Steinbudex – JM Świdnica
P: Pracownia Architektoniczna Łukasz Pieńczykowski, Jakub Bartkowiak
Kształt placu wynika z kierunku fasady kościoła św. Mikołaja i nawiązuje do jej geometrycznych podziałów. Podkreśla obecność bryły budynku w przestrzeni rynku. Ciemnoszara kostka granitowa wypełniająca pola w obramieniach z podłużnych płyt granitowych zamyka w ramę jasną bryłę kościoła razem z czernią patyny wieży kościelnej. W posadzce przy ścianie kościoła tablice żeliwne z jego historią. W punktach węzłowych podziałów posadzki umieszczone są punkty świetlne, rysujące kształt placu po zmroku. „Plac przed kościołem” i nieckę fontanny łączy detal wspólnego wzoru mniejszych koncentrycznych przełożeń drobniejszej granitowej kostki w tym samym kolorze. Pomnik Ku czci poległych i pomordowanych mieszkańców Fordonu w latach 1939-1945 na Rynku Starego Fordonu w Bydgoszczy został zrewitalizowany i odbudowany w nowej lokalizacji.
Aleja lipowa
Przesunięciu ulega krawędź jezdni z uwagi na jej małą intensywność, jak i poszerzenie pasa alei lipowej i związaniu drzew bezpośrednio z płytą rynku. Od strony Aresztu Śledczego, tworzy się szeroka promenada kierująca pieszych do kościoła ewangelickiego, a w przeciwną stronę do dawnej synagogi. Związek ten podkreślony jest celowo użytym materiałem - cegłą ceramiczną i drewnem. Do promenady przylegają ławki rozdzielone konarami drzew.
Od strony płyty rynku między drzewami tworzą się półokrągłe kieszenie, tworzące bardziej kameralne wnętrza sprzyjające wypoczynkowi w cieniu drzew. Kształt ław tworzących nisze, ceramiczny materiał, jak i układ cegieł posadzki nawiązuje do lokalnego detalu. Bliskość rzeki została zaznaczona falującą formą oparcia ławy i odsłonięciem ul. Zakładowej wiodącej malowniczo nad brzeg Wisły.
Rynek po rewitalizacji stał się wizytówką Starego Fordonu.
Ważnym elementem było ograniczenie ruchu kołowego oraz wprowadzenie rozwiązań sprzyjających ruchowi pieszemu, w tym poprawę dostępności dla osób z ograniczeniami ruchowymi. Strefa rynku stała się bezpieczną przestrzenią pieszą, deptakiem z warunkowym i uspokojonym dostępem dla ruchu kołowego. Dominującym materiałem płyty Rynku jest szara kostka granitowa. Do rewitalizacji wykorzystano między innymi część kostki z ul. Bydgoskiej oraz Starego Rynku. Różne sposoby jej układania oraz odcienie wyznaczają teraz poszczególne strefy Rynku. Dodatkowo z kostki ułożony został wzór nawiązujący do herbu Fordonu o kształcie białej róży na ciemnym tle.
Pomnik Ku czci poległych i pomordowanych mieszkańców Fordonu w latach 1939-1945 męczeństwa został przesunięty bliżej kościoła, oczyszczony i pod świetlony. W centralnej części placu natomiast, usytuowano fontannę. Ma ona formę płytkiej, 5-centymetrowej niecki.
W posadzce rynku umieszczone zostały punkty świetlne, rysujące kształt placu zmroku. Dodatkowo w posadzkę wbudowany został również fundament pod choinkę.
Samo oświetlenie placu nawiązuje do dawnych latarni, których wizerunek znaleźć można na dawnych fotografiach Fordonu. Pojawiły się też punkty podświetlające korony drzew, elewację kościoła oraz inne „oczka" wkomponowane w nawierzchnię. Część placu zdobią drzewa i krzewy zasadzone w dużych donicach. Ławki i siedziska wykonane zostały natomiast z drewna odpornego na warunki atmosferyczne. To nawiązanie do faktu, że aż do XIX wieku fordońska synagoga była drewniana.
Głównym założeniem projektu było stworzenie reprezentatywnej przestrzeni małego miasta, będącej jego wizytówką, ale jednocześnie sprzyjającej spotkaniom mieszkańców w kameralnej atmosferze. Modernizacja placu w najstarszej części Fordonu trwała od lipca 2021 do czerwca 2022 roku.
W ramach prac wykonanych przez firmę Steinbudex wymieniono nawierzchnię placu, odnowiono pomnik poległych w trakcie II wojny światowej, zamontowano nowe ławki i siedziska, oświetleniei elementy małej architektury oraz wprowadzono nowe nasadzenia. Powyższe działania przyczyniły się do poprawy atrakcyjności tej części Starego Fordonu. Dotychczas na płycie rynku odbyły się uroczystości związane ze Świętem Policji, Wigilia Bożonarodzeniowa wraz ze strojeniem choinki, uroczystość powrotu Fordonu do Macierzy oraz Fordońskie Kino pod Chmurką. Najważniejszym elementem odnowionego rynku jest posadzkowa fontanna multimedialna o średnicy 22,5 m, obniżoną o pięć centymetrów w stosunku do płyty rynku z jednoczesnym łagodnym połączeniem z jego pozostałą częścią – bez uskoków. Umożliwia to korzystanie także z całej powierzchni rynku również podczas pokazów wodnych, jak i przy wypełnieniu pola całej niecki wodą. Wypełnienie wodą niecki fontanny pozwala uzyskać niezwykły efekt lustra wody, w którym odbija się m.in. kościół św. Mikołaja.
Rafał Bruski, Prezydent Bydgoszczy
"W ostatnim czasie Stary Fordon, dzielnica Bydgoszczy o długiej i wielokulturowej historii,przeszedł dużą metamorfozę. Remonty kamienic, oddane do użytku mieszkańców efektowne nabrzeże Wisły, powstająca obecnie również nad rzeką część rekreacyjna, razem ze modernizowanym rynkiem stanowią symbole dużej rewitalizacji tej części miasta. Wszystkie te zmiany były ambitnym planem. Już widać, jak duży potencjał w nich tkwił. Wprowadzenie rozwiązań, które sprzyjają pieszym, renowacja pobliskich uliczek, zagospodarowanie terenu, mała architektura, montaż fontanny, sprawiły, że rynek w Starym Fordonie jest teraz jednym z ulubionych miejsc spędzania czasu dla lokalnej społeczności. Podobnie, jak bydgoszczanie, bardzo cieszę się z tej realizacji."
Jerzy Majorek, prezes firmy PPHU Steinbudex - JM
"Inwestycja, którą zrealizowaliśmy z pewnością nie była łatwa. Pewnego dnia na placu budowy pojawili się przedstawiciele jednej z firm, z którymi konkurowaliśmy w przetargu i stwierdzili, że dobrze, że go nie wygrali. Poziom trudności był naprawdę wysoki. Ale nie dla nas. Proszę mi wierzyć – nie przemawia przeze mnie pycha. My po prostu jesteśmy wysoko wyspecjalizowaną firmą w rewitalizacjach w strefie konserwatorskiej.
Startując do przetargu, dokładnie wiedzieliśmy, w co idziemy. Całość zadania może nie wydawała się ogromna z gabarytowegopunktu widzenia, ale badania archeologiczne pokazały jego prawdziwą skalę. Dość powiedzieć, że podczas rewitalizacji trafiliśmy na przykościelny cmentarz. Wydobyliśmy i zrekonstruowaliśmy 177 szkieletów.
Godna uwagi jest też fontanna zajmująca blisko 490 metrów powierzchni. Jedna z największych, o ile nawet nie największa w Polsce. To naprawdę spektakularny obiekt tworzący niepowtarzalny spektakl woda, światło i dźwięk. Wyjątkowo oryginalnie prezentują się wszystkie elementy małej architektury i iluminacja całego rynku ze szczególnym uwzględnieniem kościoła, który jako dominata tego miejsca został fantastycznie wyeksponowany. Wśród zadań, które zasługują na uwagę należy w końcu wymienić absolutnie karkołomne i niezwykle ryzykowne przeniesienie pomnika w inne miejsce. Zadanie było o tyle trudne, że nawet najmniejszy błąd mógł zakończyć się zniszczeniem obiektu.
Ale udało się."
I: Urząd Miasta Bydgoszczy
W: Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Steinbudex – JM Świdnica
P: Pracownia Architektoniczna Łukasz Pieńczykowski, Jakub Bartkowiak
